– oder Die Kunst, die Natur zu belauschen Aufzeichnungen aus einem Biotop im Wandel Nominierungen: Im Januar 2022 wurde das Buch nominiert für die Shortlist des neuen Flämischen Preises für die besten niederländischsprachigen Bücher  de Boon für Literatur  Im Oktober 2021 wurde das Buch bereits nominiert für die Shortlist des Jan Wolkers Preises für das beste Naturbuch  Tiere und Pflanzen zu sehen und ihre vielen Stimmen zu hören, erfordert eine besondere Aufmerksamkeit. Pauline de Bok berichtet einfühlsam von 18 Monaten in der Natur, in denen sie Vögel, Insekten, Säugetiere und Amphibien beobachtet, im Wechsel der Jahreszeiten, aber auch in einem längerfristigen Wandel. Der Tümpel neben ihrem Haus trocknet aus, die Frösche verstummen, andere Arten wandern ein. Ihr glänzend geschriebenes Buch kreist um die große Frage unserer Zeit, wie das Menschentier einen verträglichen Platz in der Natur finden kann. Meist wird die Natur von einem unsichtbaren Beobachter «von außen» gesehen, gefilmt, beschrieben. Pauline de Bok setzt dagegen auf teilnehmende Beobachtung, als Tier unter Tieren. In «ihrem» Biotop in Mecklenburg, wo sie seit zwanzig Jahren in einem ehemaligen Kuhstall lebt, beobachtet sie Geburt, Paarung, Sterben und Tod, Fressen und Gefressen werden vieler Tiere, belauscht Hirsche, Spatzen, Ringelnattern und Kraniche. Ihre große Kunst besteht darin, sich dabei selbst als aktiven Teil dieses Biotops zu sehen, in dem sie einheimische Pflanzen schützt, einen kleinen Ersatztümpel für Schwalben und Insekten anlegt, Waschbären fängt und sich als Gärtnerin, Sammlerin und Jägerin in die Nahrungskette einreiht. Ihr Buch ist eine wunderbar lesbare Schule der Wahrnehmung, des Sehens, Hörens, Riechens und Registrierens anderer Lebewesen, die uns den Spiegel vorhalten als der Spezies, die dabei ist, das eigene Biotop zu zerstören. (Niederländische Originalausgabe: «De poel») Pressestimmen: «Pauline de Bok hinterfragt auf einzigartige Weise unsere ambivalente Haltung zur Natur. ... Eine großartige Schriftstellerin.» Aus der Begründung der Jury des Jan-Wolkers-Preises für das beste Naturbuch 2021 (Shortlist) «Eine sehr gute, unaufgeregt genaue Schriftstellerin.» Wiebke Hüster über «Beute» in der Frankfurter Allgemeine Zeitung Über die Autorin: Pauline de Bok lebt als freie Schriftstellerin in Amsterdam und Mecklenburg. Als Übersetzerin von «Tschick» ist sie die niederländische Stimme von Wolfgang Herrndorf. Für ihren Roman «Blankow oder Das Verlangen nach Heimat» (2009) wurde sie mit dem Annalise-Wagner-Preis ausgezeichnet. Bei C.H.Beck erschien von ihr bereits das vielbeachtete Buch «Beute. Mein Jahr auf der Jagd» (2018). «Das Schweigen der Frösche» (Originaltitel De poel) wurde in den Niederlanden für den Jan-Wolkers-Preis für das beste Naturbuch 2021 nominiert. Dazu stand es als eins von fünf Titeln auf der Shortlist von «de BOON für Literatur 2022», dem flämischen Preis für die besten niederländischsprachigen Büchern (Fiction und Non-Fiction). Veranstaltungen und Medienauftritte: Informationen über C.H.Beck für Veranstalter oder direkt über contact 2023 10. Oktober – Berliner Religionsgespräch: «TIERE. Kein Retter nah?» Mit Corola Roloff, Hannah Rheinz, Mira Sievers und Pauline de Bok Moderation Harald Asel Dienstag 18:00 Uhr, Leibnizsaal der Berlin-Brandenburgischen Akademie der Wissenschaften Markgrafenstraße 38, 10117 Berlin Mehr dazu (rbb24 Inforadio und reservieren) 15. Oktober – Schloss Britz, Neukölln, Berlin (Festsaal) Lesung und Gespräch | Das Schweigen der Frösche Sonntag 15:00 Uhr, Alt-Britz 73, 12359 Berlin Jetzt buchen ——————— 11. Juli – KuKuK an der Grenze, Waldbühne Aachen Im Rahmen des deutsch-niederländischen Literaturfestivals Literarischer Sommer – Lesung und Gespräch. Moderation Ina Engelhardt, Dienstag 19:30 Uhr, Eupener Straße 420, Infos und Kartenreservierung 21. Mai – Mühle Himmelpfort (Großer Saal) – Lesung und Gespräch. Moderation: Arno Sommer, Musik: Thomas Vogel, klavier. Büchertisch: Buchcenter Rolff, Fürstenberg. Sonntag 11:00 Uhr, Stolpseestraß 1, Himmelpfort 2022 21. September – Müritz.Buch | Haus des Gastes Waren – Lesung und Gespräch, Mittwoch 19:30 Uhr, Neuer Markt 21 09. September – Hans-Fallada-Bibliothek – Lesung und Gespräch. Moderation Henriette Matthews, Freitag 19:00 Uhr, Strelitzer Straße 42, Feldberg 31. August– Stadtbibliothek Zossen – Lesung und Gespräch. Moderation Katarzyna Zorn (Brandenburgisches Literaturbüro), Mittwoch 19:30 Uhr, Am Kirchplatz 7 10. August – Alte Jeetzel-Buchhandlung (Veranstalter) – Lesung und Gespräch, Veranstaltungsort Künstlerhof Schreyahn, Mittwoch, 19:00 Uhr, Rundling 19 18. Juni – Buchladen Fürstenwerder – Lesung und Gespräch, Veranstaltungsort: Scheune des Kunsthauses Wiebke Steinmetz, 
Samstag 19:30 Uhr, Ernst-Thälmann-Straße 12 Nachmittags vor der Lesung findet eine Wanderung mit Förster Ulrich Koch statt. Treffpunkt: Forsthaus Kiecker um 16 Uhr, ca. 2 Stunden. Weitere Info: > uebernacker@posteo.de 18. Mai – Regionalbibliothek Neubrandenburg – Lesung und Gespräch. Moderation Susanne Schulz, musikalisch umrahmt von Komponist und Cellist Torsten Harder, Mittwoch 18:00 Uhr, Regionalbibliothek Neubrandenburg, Studienraum (Eingang Darrenstraße) 07. Mai – LuzinTheater Wittenhagen – Lesung und Gespräch. Moderation Sylvia Bretschneider, Sonnabend 19:30 Uhr, Zansenweg 4, Feldberger Seenlandschaft 24. April – Das Gespräch, rbbkultur, «Pauline de Bok ist eine leidenschaftliche Naturbeobachterin. Davon erzählt sie sehr ansteckend in ihrem Buch.» Frank Meyer spricht mit Pauline de Bok, Sonntag 19 Uhr > Podcast des Gesprächs hören 25. Februar –Lesart, Deutschlandfunk Kultur,  > Das Schweigen der Frösche, Gespräch mit Moderator Joachim Scholl, Freitag 10:00 Uhr. Die Presse über «Das Schweigen der Frösche»: 03.07 «Ihr Schreibstil ist wunderbar flüssig und rund. Wie schon gesagt, liest sich dieses Buch extrem spannend und ein wenig geheimnisvoll - man will einfach wissen wie es weiter geht mit dem Tümpel. […] Jeder der ein bisschen offen durch die Natur geht, wird hier seine wahre Freude an diesem Buch haben! 5 von 5 Sterne!» – lesejury.de 17.06 «Dieses Buch passt in keine Schublade. (…) Ihr Erzählen lebt von der präzisen Betrachtung dessen, was wir Leserinnen und Leser selbst entdecken könnten, wenn wir nur genau genug hinschauten. Und genau darin steckt die Schönheit und Kraft dieses Textes. (…) dann haben Sie einen sehr klugen, weitreichenden Text darüber gelesen, was wir der Natur abschauen können und was uns dieser Planet wert sein sollte.» – Sandra Hoffmann auf SWR2 lesenswert Kritik. > Podcast der Besprechung hören 03.05 «…ein lesenswertes Werk, das die Folgen des Klimawandels auf unsere Umwelt lebendig illustriert.» – Wolfgang Skrandies auf Spektrum der Wissenschaft 16.03 «Das Buch ist anregend, weil de Bok heikle Fragen nicht scheut: Was kann der ökologisch gutwillige Mensch durch Tun oder Verzicht bewirken? Was ist kontraproduktiver Unsinn?» – Gerlinde Pölsler auf Falter.at 05.03 «In ihrem „Biotop“ in Mecklenburg-Vorpommern belauscht die Schriftstellerin die Natur – und stellt sich die stets aktuelle Frage, wo der Platz des Menschen in diesem fröhlichen Durcheinander eigentlich ist.» Leila Slimani in Focus

Nominaties: Shortlist Jan Wolkers Prijs 2021 voor het beste Nederlandse natuurboek Shortlist De Boon 2022 voor Nederlandstalige fictie en non-fictie 2022 In De poel trekt Pauline de Bok zich terug in het noordoosten van Duitsland, waar ze rondscharrelt op haar erf, omringd door bossen, meren en industriële landbouw. Ze zoomt in op de levende wezens met wie ze haar plek deelt, van de grote dieren waarop ze jaagt tot het gewemel en gekrioel dat een mensenoog nauwelijks ziet. Gespannen vraagt ze zich af of de boerenzwaluwen wel zullen terugkeren. En waar zijn de fazanten, de wijnbergslakken, de oranjetipjes en de wespennesten gebleven? Of het boomkikkertje? De poel in de pers: 2022 26-02 ‘Een bos waar goed voor wordt gezorgd, daar houd ik helemaal niet van’ – Interview door Wouter Woussen in De Standaard der Letteren             24-02 Wouter Deprez en Guinevere Claeys over De poel. Deprez: ‘Het is het verslag van een innerlijke zoektocht, een filosofische zoektocht, geen psychologische, en dat is heerlijk…’ Claeys: ‘…een verademing.’ In deel 2 uit de podcastserie van De Standaard ‘Wie wint de Boon?’ > luisteren 10-01 ‘…Wie de kauw niet eert, is de specht niet weerd. Maar meteen besefte ik hoe onzinnig zulke ideeën zijn, ook omdat ik net het schitterende boek De poel van Pauline de Bok uit had.’– Hans Cottyn in zijn column in De Standaard 2021 24-12 ‘Pauline de Bok veranderde met De poel definitief de betekenis van het woord tuinboek.’ – Sam De Wilde in zijn favorietenlijstje 2021 in De Standaard 23-12 ‘…prachtig en liefdevol zijn de delen waarin ze aarzelt om een wasbeer of een vos dood te schieten.’ Daniel Mulder in het lijstje met de 11 beste natuurboeken van 2021 volgens Roots Magazine 11-12 ‘Met bescheiden ambitie levert de Nederlandse auteur, vertaalster en jaagster een van de relevantste boeken van het jaar af (…) haar literair talent is even groot als haar liefde voor de natuur’ – Sam De Wilde in De Standaard 24-10 De jury van de Jan Wolkers Prijs oordeelde  in Vroege Vogels op Radio 1 bij monde van Allard Stapel (WNF) over De poel: …de grote veranderingen in de natuur voltrekken zich ook op het erf van Pauline de Bok in het noordoosten van Duitsland. De poel naast haar huis staat er sinds twee jaar droog, bramen overwoekeren het land. In De poel richt De Bok haar vizier 342 pagina’s lang op de wereld direct om haar heen. In dat miniwereldje worstelt ze met de grote thema’s als het klimaat, jagen – moet je die wasbeer nu schieten of niet? – en de rol van de mens. Zo stelt ze hardop vragen des levens en plaatst ze vraagtekens bij onze ambivalente houding ten opzichte van de natuur. Die vragen behandelt ze op fenomenale wijze, dwalend door haar wereld raak je als lezer steeds meer overtuigd van die ene waarheid die tussen alle droogte en verschraling recht overeind blijft: Pauline de Bok is een groot schrijver. 22-10 ‘[De poel gaat] in alle opzichten de diepte in. De mens, het dier, de plant, boven en onder de grond, praktisch en filosofisch: alle aspecten van De Boks nabije literatuur krijgen een verhaal, een samenhang, een psychologie. Dit boek moet bekroond worden.’ – Daan Stoffelsen over de shortlist van de Jan Wolkers Prijs op Athenaeum.nl 22-10 ‘…razend interessant, zeker gecombineerd met die verstilde observaties van grootse natuur en een prettige zelfreflectie. “Weer snapte ik niet wat ik zag,” schrijft ze dan.’ – Daan Stoffelsen in De Revisor 10-10 Pauline de Bok schreef De poel, genomineerd voor de Jan Wolkers Prijs > Interview in Vroege Vogels 05-10 ‘[Pauline de Bok] schrijft heel mooi over de ambivalente houding van de mens ten opzichte van de natuur. Britten kunnen mooi schrijven over de natuur, dat weten we. Maar De Bok kan dat ook. Het is bijna on-Nederlands goed.’ Bekendmaking shortlist  Jan Wolkersprijs 2021 door jury-voorzitter Jean-Pierre Geelen > Luister Vroege Vogels 01-10 ‘Mooi is vooral de twijfel die haar geregeld overvalt als “mensdier”: doet ze wel het goede voor de natuur om zich heen?’ – Roots Magazine (vijf veertjes) 31-5 ‘In De poel toont schrijver en filosoof Pauline de Bok dat klimaatverandering ook op haar kleine boerenerf in Noordoost-Duitsland voelbaar is. (…) Ze probeert het onbevattelijke van de natuur te doorgronden’ – Filosofie Magazine 15-5 ‘Hoe draaglijk is het als je je, zoals de sensitieve De Bok, zo fabelachtig kunt verplaatsen in de levensdrift om je heen’ – Marijke Laurense in Trouw. Verscheen op 23-5 ook online op De Leesclub van Alles 15-5 ‘Natuur is keihard en dat is ook zo in De poel waarin Pauline de Bok minutieus beschrijft wat er vlak voor haar neus gebeurt' – Clasina van den Heuvel in het Reformatorisch Dagblad 15-5 ‘Als iemand weet hoe het door toedoen van de mens mis kan gaan in de natuur, is zij het’ – Theo Hakkert in Tubantia 11-5 ‘Pauline de Bok blijkt een natuurliefhebber in hart en nieren. De beschrijvingen van dier en plant en mens zijn ragfijn en opmerkelijk’ – Jako van Gorsel op Visdief.nl 15-3 ‘Meer nog dan in haar vorige boeken zoekt Pauline de Bok in De poel een taal die doordringt in de wereld om ons heen, in het leven van dieren en planten.’ – De Jager 02-1 ‘In De poel zoomt journalist (en jager) Pauline de Bok in de traditie van het Britse nature writing op haast literaire wijze in op het leven op haar erf in Noordoost-Duitsland.’ – Jean Pierre Geelen in de Volkskrant Optredens: 2023 9-7 Koken aan de Waal, Lent (bij Nijmegen), SalonTafel met Pauline de Bok over haar boek De poel € 80 p.p. inclusief menu en dranken, reserveren  Zo 15.00-19.00 uur, Oosterhoutsedijk 46 2022 24-03 Bekendmaking van de winnaar van de Boon voor literatuur vanuit De Grote Post in Oosten in samenwerking met Canvas (De Afspraak), Radio 1 (Culture Club vanaf 21.00 u) en VRT NU (19:45 u) 25-02 Genomineerde Pauline de Bok over De poel > Videoportret VRT, radio 1> kijken 14-01 Vanuit De Grote Post in Oostende wordt in het Radio 1-programma Culture Club de shortlist van De Boon voor literatuur 2022 bekendgemaakt en worden de genomineerden geïnterviewd. 2021 24-10 Vanuit de Hortus Botanicus in Leiden wordt tussen 8 en 10 uur de winnaar van de Jan Wolkers Prijs 2021 bekendgemaakt. Vroege Vogels 22-5 Boekhandel De Koperen Tuin, Goes – gesprek met Hein van Kemenade, 14.00 uur > met publiek 16-5 Dominicanen Boekhandel, Maastricht – gesprek met Evelijn de Jong , 11:15 uur > met publiek en op Facebook 15-5 Boekhandel Krings, Sittard – gesprek met Wim Krings > 14.00 uur > met publiek en op Facebook 25-3 De Nieuwe Boekhandel, Amsterdam – gesprek met Bart Leemhuis, 19:30 uur > Facebook En verder: > Kijk naar het 1-minuutfilmpje waarin ik De poel voorstel > Brochure van de Maand van het Natuurboek 2021 – Atlas Contact > Interview in Natuur voor echte lezers, magazine bij de Maand van het Natuurboek > Livestreams op Facebook in verschillende boekhandels (> Optredens) Over jagen: 17-12-2021 Interview op Filosofie.nl door Fleur Jurgens

Speciaal voor de Hubertuseditie van De Jager koos Pauline de Bok een fragment uit haar nieuwe boek De poel, waarin ze reflecteert op de verhouding tussen mens, wild en natuur.

Eindelijk is Holzfällen, een late roman van de Oostenrijkse schrijver Thomas Bernhard, vertaald. Samen met vertaler Chris Bakker heb ik me aan het avontuur gewaagd. Uitgeverij IJzer gaf het uit met steun van het Schwob, een programma van het Nederlands Letterenfonds dat zich sterk maakt voor de uitgave van de mooiste vergeten klassiekers. Luister naar de podcast van de VPRO-serie > Lees Dees, aflevering 22, uitgezonden in Nooit meer slapen op 20 september. Anton de Goede en Irene Houthuijs spreken met vertaalster Pauline de Bok, acteur Jan Joris Lamers en literatuurwetenschapper Barbara Mariacher. De pers: In de Volkskrant schrijft Arjan Peters: ‘Zeer herkenbaar, de roemruchte roman Holzfällen (1984) van de Oostenrijkse misantroop, eindelijk in het Nederlands vertaald. Of kent niet iedereen dit: je wilt niet naar een feest, want je haat iedereen die daar komt, je blijft liever thuis waar je voor niemand bang hoeft te zijn – maar het is al te laat, je hebt toegezegd en even later maak je deel uit van de gemeenschap, waar niets van je stelligheid overblijft en je het gastvrije echtpaar nog gaat bedanken voor de mooie avond ook.’ (16 november 2019) Op > literairnederland.nl schrijft Albert Hogeweij: ‘In de misschien vier, vijf uren dat dit verhaal kent, ziet de ik-verteller kans 255 pagina’s non-stop claustrofobisch in vaak lange, complexe zinnen bij elkaar te filosoferen, op een wijze die bedwelmend werkt. Dit boek openbaart zich tot een heuse pageturner; niet uit nieuwsgierigheid hoe een en ander afloopt, maar omdat je gekluisterd raakt aan de stijl van deze groteske, rapsodische jeremiade. (…) ‘Vanwege het allesbepalende van zijn geperfectioneerde stijl gold Bernhard, net als Gerard Reve – waarmee hij zeker ook te vergelijken valt –, als schier onvertaalbaar. Maar deze, als een voortdenderende trein lezende vertaling, ontkracht deze mythe volledig. Dat kunnen beide vertalers op hun conto schrijven.’ (16 december 2019) > VPRO-radio Lees Dees, aflevering 22 > Keuze uit gefilmde interviews met Thomas Bernhard

Zur Frankfurter Buchmesse, wo 2016 Flandern und die Niederlande zu Gast waren, beleuchtete die NZZ einige Facetten dieser Nachbarschaft mit zwei Texten. Eine Feier des Flämischen von der niederländischen Pauline de Bok und Dies ist was wir teilen: Die Sprache! von der flämischen Diane Broeckhoven.

Herinnert ze zich nog iets van de Pools-Russische veldtocht, van de mannen van Boedjonny? 'Wie? wie?' kraakt haar stem gretig. Ze houdt haar hand als een schelp tegen haar oor. Andrej schreeuwt de vraag in het Oekraïens, de dochter herhaalt het nog eens.

Voor het dubbeldikke zomernummer van De Groene Amsterdammer, thema »Dieren & wij«, schreef ik een essay over het moderne jagen: deel zijn van de natuur, duurzaam vlees en toegepaste natuurbescherming.

Had ik in de tijd van mijn grootouders geleefd, dan was ik al bezweken. Dat besef ik eens te meer sinds ik jaag. Veilig zijn we niet, het is vooral een kwestie van geluk of pech – van je lot.

Ik gun alle kinderen een vogelfreak in hun buurt, of een boer, jager, wildplukker of boswachter die ze vertrouwd maakt met de natuur. Zodat ze hun zintuigen, hun lijf trainen en er plezier van hebben. En zich kunnen redden in de buitenwereld.

On hunting, nature, and living with the rhythm of the seasons Prey is the account of Pauline de Bok’s hunting for wild boar, deer and fox in the German countryside. When she had success and killed an animal, she took her catch back to the barn, skinned it, cut it up and ate it. She describes in detail the whole process of the chase, from spotting the first spoor, to the lying in wait, killing, dragging back the kill and skinning it, and, finally, digesting it. ‘Lunch at last, I’m starving. I cut lumps of fat from its belly, and melt them in the pan to fry a couple of thin slices of liver. Smells even better than when fried in butter. Bread on the side, buttermilk, and that’s it.’ This book could be called a literary memoir, along the lines of Helen Macdonald’s H Is For Hawk, with its clarity, its perceptive analysis of the relationship between man and nature and its reflections on the end of life. It is also a peculiarly personal book in which the fascination, tension and direct experience of hunting is made tangible. De Bok vividly describes the joy of the chase for the hunter, what they experience, their close knowledge of animals. The killing itself is a culmination of tension, fear and concentration; it is also the gruesome defeat of a wounded, wild animal in its death throes. De Bok doesn’t shy away from confrontation: what gives the hunter the right to inflict such an end on a living creature? Prey shows how confrontational hunting can be: hunting and killing are outside most of our experience, and at odds with our protected, controlled world in which experience is now often artificial if not virtual, a world in which we enjoy eating meat without a care for the miserable existence most farmed animals endure, or their merciless industrial ending. About The Huntress:‘The Huntress is more than a book celebrating the splendour of the chase. Ethical questions creep through the descriptions of nature. She shows how the love of the chase is in us all, man and beast, and seems to imply that it is how we cope with that which determines who we are. As such, The Huntress is both ode to a controversial leisure pursuit, and a book which raises the ethics of life and death.’ — Recensieweb (Source: Nederlands Letterenfonds / Dutch Foundation for Literature) > sample excerpt Translations

Hoe de komst van Turken en Marokkanen de Nederlandse fruit- en groentemarkt veranderde. En hoe lange afstanden, uitgekiende bewaartechnieken en ingenieuze veredeling in dienst staan van de grootst mogelijke afzetmarkt - en de smaak?

The Biotope around the Cowshed Withers and Dies and I Search for New Life There In The Pond, Pauline de Bok withdraws to her home in the countryside of Northeast Germany. But there too, in the midst of forests and lakes, the ecosystem is under threat: the water level is falling, trees are affected by disease and for the first time in twenty years the natural pond near her cowshed dries up. It is alarming, but she refuses to lose heart. She lays a new, clay pond, does battle with goosegrass and brambles, makes room for swallows, bats and insects. In the meantime, she ponders our relationship to nature and the extent to which human intervention is useful or necessary. ‘We happen to be an animal species, but within a century we have depleted the earth. And now we think we can carry on like that and save the day too.’ And if we do manage to turn the tide, what’s the point in the long run? ‘We are taking on ever greater burdens and at the same time we realize how powerless we are as individuals and how out of control as a species.’ In The Pond, daily toil on the farm is connected with fundamental questions about man and nature. ‘Writer and philosopher Pauline de Book shows that climate change is also being felt on her small farm in north-eastern Germany. She tries to grasp nature’s unfathomability.’ — Filosofie Magazine Pauline de Bok (b. 1956) read theology and philosophy before going into journalism and radio documentaries. She lives partly in Amsterdam and partly in the Mecklenburg countryside, the latter the inspiration for Blankow or the longing for Heimat (2006) which was translated into German and awarded the Annalise-Wagner Prize. A novel The Huntress was published in 2014, the non-fiction book Prey. A year of hunting in 2016. The German translation by Gerd Busse of De poel (2021) will be published by C.H. Beck in 2022. (Source: Nederlands Letterenfonds / Dutch Foundation for Literature) German Edition by C.H.Beck (february 2022):