Eindelijk is Holzfällen, een late roman van de Oostenrijkse schrijver Thomas Bernhard, vertaald. Samen met vertaler Chris Bakker heb ik me aan het avontuur gewaagd. Uitgeverij IJzer gaf het uit met steun van het Schwob, een programma van het Nederlands Letterenfonds dat zich sterk maakt voor de uitgave van de mooiste vergeten klassiekers. Luister naar de podcast van de VPRO-serie > Lees Dees, aflevering 22, uitgezonden in Nooit meer slapen op 20 september. Anton de Goede en Irene Houthuijs spreken met vertaalster Pauline de Bok, acteur Jan Joris Lamers en literatuurwetenschapper Barbara Mariacher. De pers: In de Volkskrant schrijft Arjan Peters: ‘Zeer herkenbaar, de roemruchte roman Holzfällen (1984) van de Oostenrijkse misantroop, eindelijk in het Nederlands vertaald. Of kent niet iedereen dit: je wilt niet naar een feest, want je haat iedereen die daar komt, je blijft liever thuis waar je voor niemand bang hoeft te zijn – maar het is al te laat, je hebt toegezegd en even later maak je deel uit van de gemeenschap, waar niets van je stelligheid overblijft en je het gastvrije echtpaar nog gaat bedanken voor de mooie avond ook.’ (16 november 2019) Op > literairnederland.nl schrijft Albert Hogeweij: ‘In de misschien vier, vijf uren dat dit verhaal kent, ziet de ik-verteller kans 255 pagina’s non-stop claustrofobisch in vaak lange, complexe zinnen bij elkaar te filosoferen, op een wijze die bedwelmend werkt. Dit boek openbaart zich tot een heuse pageturner; niet uit nieuwsgierigheid hoe een en ander afloopt, maar omdat je gekluisterd raakt aan de stijl van deze groteske, rapsodische jeremiade. (…) ‘Vanwege het allesbepalende van zijn geperfectioneerde stijl gold Bernhard, net als Gerard Reve – waarmee hij zeker ook te vergelijken valt –, als schier onvertaalbaar. Maar deze, als een voortdenderende trein lezende vertaling, ontkracht deze mythe volledig. Dat kunnen beide vertalers op hun conto schrijven.’ (16 december 2019) > VPRO-radio Lees Dees, aflevering 22 > Keuze uit gefilmde interviews met Thomas Bernhard

Zur Frankfurter Buchmesse, wo 2016 Flandern und die Niederlande zu Gast waren, beleuchtete die NZZ einige Facetten dieser Nachbarschaft mit zwei Texten. Eine Feier des Flämischen von der niederländischen Pauline de Bok und Dies ist was wir teilen: Die Sprache! von der flämischen Diane Broeckhoven.

Pauline de Bok is de vertaler van Leven met het pistool op tafel ("Arbeit und Struktur") van Wolfgang Herrndorf. Literair Nederland vroeg haar naar de lastigste problemen bij het vertalen van dit boek en naar haar oplossingen.

De Duitse schrijver Wolfgang Herrndorf, bekend van de roadmovie Tsjik hield na de fatale diagnose van een hersentumor een digitaal dagboek bij. Zo volgen we hem in zijn moedige, onderzoekende en heftige laatste drie jaar.

Hoe vaak moest ik het nog zeggen, mijn boek ’Blankow’ ís geen roman. Dat bracht de Duitse critici tot de bloemrijkste beschrijvingen van het genre. En ik begon te begrijpen dat de culturele kloof tussen ons en de oosterburen groter was dan ik had vermoed. Over mijn eerste schreden als schrijver door Duitsland – boekenland.

Wolfgang Hilbig (Meuselwitz 1941- Berlijn 2007) is een van de eigenzinnigste stemmen van de Duitse naoorlogse literatuur en gelauwerd met talrijke literaire prijzen, waaronder de Georg-Büchner-Preis. Een typerend verhaal uit 1987.

Slavist en vertaler Aai Prins en journalist/schrijver Pauline de Bok maakten in de lente van 1994 een reis door de Oekraïne in het voetspoor van de joods-Russische schrijver Isaak Babel. Op zoek naar de verdwenen wereld van zijn verhalencyclus Rode Ruiterij en zijn Dagboek 1920 .Daaruit kwamen dit boek voort en een aantal radiodocumentaires bj de VPRO en KRO (Damocles ).

Herinnert ze zich nog iets van de Pools-Russische veldtocht, van de mannen van Boedjonny? 'Wie? wie?' kraakt haar stem gretig. Ze houdt haar hand als een schelp tegen haar oor. Andrej schreeuwt de vraag in het Oekraïens, de dochter herhaalt het nog eens.

Wolfgang Hilbig übersetzen ist das Thema meiner Masterarbeit (2008). Dazu habe ich Prosa und Lyrik übersetzt und annotiert, und Essays über Übersetzen als Wissenschaft, Handwerk und Kunst geschrieben. Lesen Sie hier Vorwort und Einleitung. Die ganze Arbeit gibt es als PDF über den genannten Link.

Een moeder die haar kind verlaat, het loodzware Duitse verleden - alles blijft doorwerken. Julia Franck (1970) won de Deutsche Buchpreis voor haar roman over de overerving van het (nood)lot. Die Mittagsfrau nu vertaald als De middagvrouw.

Wie verarbeiten Autoren der jüngsten DDR-Generation ihre verschwundene Heimat in ihren Büchern? Und was sagt das über das autobiografische und das kollektive Gedächtnis aus? Vorwort und Einleitung meiner Bachelor-Arbeit Germanistik (2007)

Het is 1964 en de hits van Elvis, Dave Brubeck en Caterina Valente draaien in iedere jukebox. Samen in een café zitten is voor Antonia en Edgar de hemel op aarde, ze lijken voor elkaar gemaakt. Beiden – aan het einde van de oorlog geboren – dromen van een ander leven dan dat van hun ouders, zonder ontberingen en beperkingen. De wereld leren kennen! Genieten, en vooral anders leven en liefhebben! Edgar krijgt de kans om een exportbedrijf in Hongkong op te bouwen, Antonia zal volgen zodra hij als zakenman voet aan de grond krijgt. Dan komt zijn telegram: Zeg alsjeblieft woning en werk op – prepareer alles voor vertrek in mei – vliegbiljet volgt. Antonia wacht af, zonder werk en huis, met haar bezittingen ingepakt in zeevrachtkisten. Ze schrijft bemoedigende liefdesbrieven en leest die van Edgar, vol beloftes en steeds maar weer uitstel. Na een jaar beëindigt ze hun verloving. Ze wil niet meer hopen en wachten, maar leven, en dat is moeilijk genoeg. Hoe is haar honger naar vrijheid en onafhankelijkheid te combineren met de wens naar een oprechte relatie? Vijftig jaar later, tijdens het leegruimen van Antonia’s woning, vraagt haar dochter zich af waarom haar charmante moeder diep van binnen haar leven lang trouw is gebleven aan haar eerste grote liefde. Een ongeneeslijke en verspilde liefde die haar moeder zich tot het einde toe door niemand had laten afpakken. Ten slotte blijft de vraag: wie is die man die haar moeder nooit kon vergeten en die ze nog maar zelden zag? De dochter wil hem ontmoeten, één enkele keer. de pers: “De vertelster […]  van Kristine Bilkau heeft een sterk gevoel voor de betekenis van kleine dingen, voor een enkel woord, een detail van een schilderij, voor de resten van het laatste, onaangeroerde ontbijt en voor de blik van de buurvrouw. Ook die onvermijdelijke ingrediënten van het menselijk leven maken deze roman tot een waardevolle en ook weemoedig stemmende ervaring.” - Nederlands Dagblad "Net als in haar debuut De gelukkigen weet Bilkau een gevoelige snaar te raken zonder in plat sentiment te vervallen. Denk: Jane Gardam en Alice Munro. Er zijn ergere vergelijkingen." - Humo **** "Een liefde, in gedachten bewijst dat Kristine Bilkau meer en meer tot de groep toonaangevende Duitse auteurs behoort. Ze beschrijft net als in haar debuutroman relaties tussen mensen en gaat een stap verder. Ze verbindt de persoonlijke keuzes van de personages met een scherpe blik op emancipatie, solidariteit tussen generaties en de Bondsrepubliek van de vroege jaren zestig." -  Athenaeum.nl "Een liefde, in gedachten is een boeiend boek over de liefdesgeschiedenis van Toni en Edgar. Het boek geeft ook een mooi tijdsbeeld van de jaren zestig, vooral van de positie van de vrouw." - Literair Nederland "De onvermijdelijke ingrediënten van het menselijk leven maken deze roman tot een waardevolle en ook weemoedig stemmende ervaring." - Nederlands Dagblad