Voor het dubbeldikke zomernummer van De Groene Amsterdammer, thema »Dieren & wij«, schreef ik een essay over het moderne jagen: deel zijn van de natuur, duurzaam vlees en toegepaste natuurbescherming.

Pauline de Bok is jager. In Buit verblijft ze een jaar lang in een omgebouwde koeienstal in het oosten van Duitsland, vanwaaruit ze jaagt. Dagelijks bespiedt ze zwijnen, reeën, vossen, hazen en dassen. Soms lukt het haar een dier te schieten, andere keren zijn ze haar te slim af. Al haar buit sleept ze mee naar haar stal, ze ontweidt en vilt de beesten, slacht ze en bewaart hun vlees, om ze van kop tot staart op te eten. De Bok neemt je mee op haar ontdekkingsreis door de jachtwereld: van de eerste pootafdruk tot het schot, van het sjouwen door storm en modder tot de lege uren in de kansel. Haar belevenissen en haar tochten door het overrompelende Duitse landschap vormen de aanleiding voor prachtige bespiegelingen over de relatie tussen mens en dier, over sterfelijkheid en over de plaats van de mens in de natuur. »De liefde voor de natuur en - dat lijkt een beetje in tegenspraak met de jacht - de liefde voor dieren spat van de pagina's.« Aldus de Vlaamse radiopresentator Koen Fillet in de Interne Keuken (VRT radio 1). »U bent gewaarschuwd, als u dit boek leest, loopt u het gevaar dat u binnenkort zelf een jachtakte wilt halen.« Ijoma Mangold, chef literatuur van die Zeit in lesenwert Quartett, het boekenprogramma op SRW-tv Optredens: 08.09 >  Volkstuinencomplex Sloterdijkermeer, 20:00 uur 05.10 > Hemmen BNR op 1:17:45 minuten 06.10 > De Nieuws BV BNN/VARA radio1 met Willemijn Veenhoven en Ronald Giphart 14.10 > in Nooit meer slapen: Open Kaart VPRO radio 1 met Pieter van der Wielen 01:20-02:00 uur 26.10 > talkshow PAUW Vara NPO 1 02.02.2017 > forum bij de film Safari van Ulrich Seidl, De Balie Amsterdam, met Absaline Hehakaya en Mario Molina Espeleta > De Balie TV 09.12.2017 > over jagen en wild bereiden, Interne Keuken, VRT Radio 1, Antwerpen. Eten is zilver, spreken is goud, elke zaterdag van 11:00 - 13:00       (gesprek van 34:40 - 55:50 minuten) De pers: 15.10 — »…een ingrijpende leeservaring […] Een boek voor wie de gebaande (jacht)paden durft te verlaten« Berend te Hennepe, hoofdredacteur van De Jager, het tijdschrift van de Jagersvereniging 19-23.10 — Frankfurter Buchmesse: Quality Non-Fiction from Holland, bulletin of the Dutch Foundation for Literature (Nederlands Letterenfonds) 29.10 — ‘Ik ben een roofdier’ — interview in Trouw | Letter & Geest 29.10 — ‘Stadsmens met jachtdrift’ — interview in de Volkskrant |  Sir Edmund | Boeken 17.01.2017 — »Het boek is een verslag van een langzaam vergroeien met deze nieuwe omgeving – natuur, wild, weer, Duitsers, jagers«, Stefan Ruiters bespreekt het boek voor LiterairNederland 04.11 — ‘Mensen worden steeds sentimenteler over dieren’ — interview in het Algemeen Dagblad 26.12.2016 —  »Voor of tegen de jacht, een boek als Buit. Een jachtjaar zet je aan tot denken en dat maakt een boek tot een geslaagd boek. En wat erbij komt: het is geschreven in een prachtige stijl.« Bespreking door vogelaar en boekenliefhebber Jako van Gorsel op visdief.nl Vertalingen: Herfst 2017 in het Deens verschenen als Bytte. Et jagtår bij Rosinante & Co (vertaling Miriam Boolsen) 03.09 — Interview in Jyllands-Posten (Deens dagblad) |  Livsstil: »Jo mere, jeg prøver at forstå verden, jo mere er der at forstå« Februari 2018 als Beute. Mein Jahr auf der Jagd verschenen bij Verlag C.H.Beck (vertaling Gregor Seferens) > BEUTE in Deutschland te gast in de Talkshow van Markus Lanz — ZDF, 10 oktober 2018 (vanaf 1:04:00 uur)  

Pauline de Bok is de vertaler van Leven met het pistool op tafel ("Arbeit und Struktur") van Wolfgang Herrndorf. Literair Nederland vroeg haar naar de lastigste problemen bij het vertalen van dit boek en naar haar oplossingen.

Had ik in de tijd van mijn grootouders geleefd, dan was ik al bezweken. Dat besef ik eens te meer sinds ik jaag. Veilig zijn we niet, het is vooral een kwestie van geluk of pech – van je lot.

De Duitse schrijver Wolfgang Herrndorf, bekend van de roadmovie Tsjik hield na de fatale diagnose van een hersentumor een digitaal dagboek bij. Zo volgen we hem in zijn moedige, onderzoekende en heftige laatste drie jaar.

Als jager kijk ik altijd naar het ecologisch evenwicht: zijn er veel (te veel) exemplaren van een wildsoort, dan bejaag ik ze, anders niet. Maar jagende dieren hebben daar maling aan. Soms kijk ik het met lede ogen aan.

Ik had een wasbeer buitgemaakt, voor het eerst, en hij smaakte... fantastisch. Zijn vlees had ik in blokjes gesneden, door hete herfstige specerijen gewenteld en daarna uren laten garen in de oven. De nog vlezige botten had ik geroosterd om er een dikke soep van te trekken. ‘Een wásbeer?’ de buurman trok het vieste gezicht dat hij in huis had en riep: ‘Ge-gé-ten? Gátver.’ Ja, waarom niet? Op het Duitse platteland keken ze me aan alsof ik een kannibaal was. ‘Je hebt hem ópgegeten?’ Ongelovig schudde ook de jachtpachter zijn hoofd. Ik knikte. Hij zweeg en zei toen zachtjes: ‘Respect.’ Bijna iedereen gruwt ervan, mensen denken dat wasberen vol ziektes zitten en ranzig smaken. Daar veranderen alle Amerikaanse en Canadese raccoon-recepten niets aan. Goed, je moet ze niet rauw eten, ze kunnen net als wilde zwijnen gemene piepkleine rondwormpjes hebben (trichine), maar die leggen het loodje bij 70 graden verhitting. Anderen vinden het zielig, want ze zijn zo schattig, die minibeertjes met hun gezichtsmaskertjes en zwartgeringde staart. En die hándjes, waarmee ze soms hun eten wassen. Ja, ze zien er knuffelberig uit. Maar het zijn wel roofdieren, en exoten bovendien. Nog geen eeuw geleden zijn ze heimelijk Duitsland binnengebracht, ze ontsnapten en vermeerderen zich bij de konijnen af. Sinds 2016 staan ze op de EU-lijst van ‘invasieve uitheemse soorten’, omdat ze een aanslag zijn op onze biodiversiteit, vogelnesten leegroven, jonge haasjes verschalken en inheemse soorten verdringen. Zes jaar lang heb ik m’n snor gedrukt bij de bestrijding van wasberen, als ik er een zag lopen keek ik weg en verzweeg het voor mijn pachter. Een dier lukraak afschieten en het als oud vuil weggooien, zoals hier de gewoonte is, ik kon me er niet toe zetten. Misschien zou ik me er de volgende winter aan wagen, als ik hun dichte vacht naar de looier kon brengen, dan diende het nog ergens voor. Of beter nog: ik zou er eentje vangen met een wildval, die dichtklapt zodra het dier erin loopt, dan bleef de vacht intact. Om mezelf voor het blok te zetten, bouwde ik er een. En nóg aarzelde ik. Pas toen ik had bedacht dat ik ’m op zou eten, zette ik de val in de boomgaard. Als lokaas besmeerde ik een pruimedant met Nutella. Elke ochtend controleerde ik de val. En was zowel opgelucht als teleurgesteld dat hij nog open stond. Tot hij dicht zat. Ik tilde het deksel op en klapte het meteen weer dicht, een wasbeersnuitje. Ik keek om me heen. Ik hoefde alleen de klep maar omhoog te schuiven, hoezo wasbeer, waar dan? Nee, kom, geen spelletjes, get it done and over with. Ik haalde mijn kleinkalibergeweer uit de wapenkluis. Het beertje zat in een hoekje. Ik zette de loop tegen zijn kop, vlak achter zijn oren. En drukte af. Een schokbeweging ging door hem heen. Ik heb hem aan de kersenboom gehangen, heb hem voorzichtig gevild, ontweid en in stukken gesneden tot hij voedsel was geworden. Ernstig, zondags. Het was heel stil.  

Het lijkt wel of we onze vergankelijkheid steeds minder voor lief nemen. De dood is een bedrijfsongeval. Het had eigenlijk niet mogen gebeuren. We vinden het al snel onrechtvaardig als iemand sterft. We gaan gebukt onder de vraag: waarom hij?

Het is 1964 en de hits van Elvis, Dave Brubeck en Caterina Valente draaien in iedere jukebox. Samen in een café zitten is voor Antonia en Edgar de hemel op aarde, ze lijken voor elkaar gemaakt. Beiden – aan het einde van de oorlog geboren – dromen van een ander leven dan dat van hun ouders, zonder ontberingen en beperkingen. De wereld leren kennen! Genieten, en vooral anders leven en liefhebben! Edgar krijgt de kans om een exportbedrijf in Hongkong op te bouwen, Antonia zal volgen zodra hij als zakenman voet aan de grond krijgt. Dan komt zijn telegram: Zeg alsjeblieft woning en werk op – prepareer alles voor vertrek in mei – vliegbiljet volgt. Antonia wacht af, zonder werk en huis, met haar bezittingen ingepakt in zeevrachtkisten. Ze schrijft bemoedigende liefdesbrieven en leest die van Edgar, vol beloftes en steeds maar weer uitstel. Na een jaar beëindigt ze hun verloving. Ze wil niet meer hopen en wachten, maar leven, en dat is moeilijk genoeg. Hoe is haar honger naar vrijheid en onafhankelijkheid te combineren met de wens naar een oprechte relatie? Vijftig jaar later, tijdens het leegruimen van Antonia’s woning, vraagt haar dochter zich af waarom haar charmante moeder diep van binnen haar leven lang trouw is gebleven aan haar eerste grote liefde. Een ongeneeslijke en verspilde liefde die haar moeder zich tot het einde toe door niemand had laten afpakken. Ten slotte blijft de vraag: wie is die man die haar moeder nooit kon vergeten en die ze nog maar zelden zag? De dochter wil hem ontmoeten, één enkele keer. de pers: “De vertelster […]  van Kristine Bilkau heeft een sterk gevoel voor de betekenis van kleine dingen, voor een enkel woord, een detail van een schilderij, voor de resten van het laatste, onaangeroerde ontbijt en voor de blik van de buurvrouw. Ook die onvermijdelijke ingrediënten van het menselijk leven maken deze roman tot een waardevolle en ook weemoedig stemmende ervaring.” - Nederlands Dagblad "Net als in haar debuut De gelukkigen weet Bilkau een gevoelige snaar te raken zonder in plat sentiment te vervallen. Denk: Jane Gardam en Alice Munro. Er zijn ergere vergelijkingen." - Humo **** "Een liefde, in gedachten bewijst dat Kristine Bilkau meer en meer tot de groep toonaangevende Duitse auteurs behoort. Ze beschrijft net als in haar debuutroman relaties tussen mensen en gaat een stap verder. Ze verbindt de persoonlijke keuzes van de personages met een scherpe blik op emancipatie, solidariteit tussen generaties en de Bondsrepubliek van de vroege jaren zestig." -  Athenaeum.nl "Een liefde, in gedachten is een boeiend boek over de liefdesgeschiedenis van Toni en Edgar. Het boek geeft ook een mooi tijdsbeeld van de jaren zestig, vooral van de positie van de vrouw." - Literair Nederland "De onvermijdelijke ingrediënten van het menselijk leven maken deze roman tot een waardevolle en ook weemoedig stemmende ervaring." - Nederlands Dagblad

Interview op 1 november 2014 in de rubriek `Lunchen met...´ in NRC Handelsblad, na het verschijnen van mijn roman De jaagster. `Ik vond dat ik zelf moest kunnen jagen om er goed over te kunnen schrijven.´

Verhaal over de katten die bij mij kwamen aanlopen, toen ik een halfjaar met een werkbeurs in Künstlerhof Schreyahn in Wendland woonde. Het is geschreven voor de kerstbundel van Insel Verlag, getiteld Weihnachtskatzen (2012)

Ik lees al die exotische geboorteplaatsen: Midyat, Kefre, Al Hasakah, Beiroet, Mizizah Köyu. Gestorven zijn ze in Oldenzaal, Berlijn, Britsum, Antwerpen, Rijssen, Malmö, Hoofddorp, Keulen, Emmen. En nu liggen ze hier in Twentse aarde.